--> Atatürk'ün Samsun'a Çıkışı 02 - Atatürk Samsun'a Neden Gönderildi ? | Türk Asya - Asian Turkish, Тюрки России

Atatürk'ün Samsun'a Çıkışı 02 - Atatürk Samsun'a Neden Gönderildi ?

0 0 Pazar, Haziran 8

Atatürk'ün Samsun'a Çıkışı Bölüm 02 Atatürk Samsun'a Doğru      BİR AN ÖNCE SAMSUNDAKİ TÜRK DİRENİŞİNİ KIRMAK ...

Atatürk'ün Samsun'a Çıkışı

Bölüm 02

Atatürk Samsun'a Doğru


    BİR AN ÖNCE SAMSUNDAKİ TÜRK DİRENİŞİNİ KIRMAK GEREKİYORDU. BUNUN İÇİN TEK ÇIKAR YOL, OLAĞANÜSTÜ YETKİLERLE, MUKTEDİR VE GÜVENİLİR BİR KUMANDANI SAMSUN'A GÖNDERMEKTİ.


  GİZLİCE SİLAHLANDIRILMIŞ OLAN RUM EŞKIYASI İTİLAF DONANMASININ GELMESİYLE TAŞKINLIĞA BAŞLAMIŞLAR ANCAK OLAYLAR TAM TERSİ BİR ŞEKİLDE ANLATILMAKTA TÜRKLERİN RUMLARA SALDIRDIĞI SÖYLENMEKTEDİR.



  İNGİLİZLER 9 MART'TA SAMSUN'A 200 ASKER, BİR MÜFREZE DE MERZİFON'A GÖNDERDİLER. ARTIK OLAYLAR, BİRİ BİRİNİN SEBEBİ VE SONUCU OLARAK AKIP GİDECEKTİ. NİTEKİM SAMSUN'A İNGİLİZ ASKERİNİN GELMESİ İLK TEPKİSİNİ ÇOK ÇABUK GÖSTERDİ. 17/18 MART GECESİ ORADAKİ TÜRK BİRLİKLERİNDEN MAKİNELİ TÜFEK BÖLÜĞÜNE BAĞLI HAMDİ ADINDA BİR TEĞMEN ASKERLERİNİ ALARAK DAĞA ÇIKTI.

   TÜRK HALKININ RUMLARA KARŞI SİLAHLANDIRILDIĞI HAKKINDA İNGİLİZ YÜKSEK KOMİSERLİĞİNİN VE KARADENİZ ORDUSU BAŞKUMANDANLIĞININ BİTİP TÜKENMEYEN VE SON GÜNLERDE ARTAN ŞİKÂYETLERİNİ TÜRK GENEL KURMAYININ ÖNLEMESİ GEREKİYORDU.

  AKSİ TAKTİRDE İNGİLİZLER SAMSUNA DAHA GÜÇLÜ BİR ORDU İLE ÇIKABİLİR ANADOLU İÇLERİNE AKABİLİRDİ.

   BİR AN ÖNCE SAMSUNDAKİ TÜRK DİRENİŞİNİ KIRMAK GEREKİYORDU. BUNUN İÇİN TEK ÇIKAR YOL, OLAĞANÜSTÜ YETKİLERLE, MUKTEDİR VE GÜVENİLİR BİR KUMANDANI SAMSUN'A GÖNDERMEKTİ.

  İŞTE MUSTAFA KEMAL’İN SAMSUNA ÇIKIŞI İLE İLGİLİ OLAYLAR ZİNCİRİ BÖYLE BAŞLADI


ATATÜRK’ÜN SAMSUN’A ÇIKIŞI

ATATÜRK SAMSUNA NEDEN GÖNDERİLDİ ?  Bölüm 1



   Fatih'in İstanbul'u almasından sonra kıyıda bir miktar Rum azınlık kalmıştı. Etnik yapı, savaş döneminde yaşanılan olaylar, Rum ve Ermenilerin nakledilmesi ve Pontusçu eylemler bölgede büyük huzursuzluklara neden oluyorlardı. Dağa çıkmış ellinin üzerinde çete vardı. Bunların çoğu Rum'du. [1] (Selek s. 205.) Özellikle Bafra'daki on iki Rum köyünün 1500 genci bu amaçla silahlanmış ve eşkıyalığa başlamışlardı. Çeteye katılanların sayısı 25.000'e ulaşmıştı. [2]  (Tansel, I/96; M. Goloğlu - Erzurum Kongresi (1966), s.10.) Bunlar, İstanbul'un işgâli ile birlikte Türk köylerine saldırılar düzenlemişlerdi.



I. Ordu Komutanı Nurettin Paşa'nın gözlemlerine göre Pontus örgütünün amacı, Yunanistan'ın ikiz kardeşi olan Pontus Devletini kurmaktı. Çalışmalar Sivas ve Akdağmadeni'ne dek genişletilmişti. Askersel olarak örgütlemiş bir "ordu" kurulmuştu. Öğretmenler ve papazlar bu ordunun etkin elemanlarıydı. Örgütün başına Trabzonlu Vasiliso Yuvanidis diye biri getirilmişti. Böylece Rum nüfus arttırılmaya çalışılıyordu.  Bu işler Samsun Metropolit yardımcısı Eftimos Zilos'un yönetimindeydi. Büyük devletlerin desteği sağlanmaya çalışılıyor, Vezirköprü ile Samsun arasındaki dağlarda korunaklar oluşturuluyordu. Genel Savaşın bitiminde Yunan gemileri İstanbul'dan Karadeniz'e açılınca  destek olarak  zamanın geldiğini sanıp Türk köylerine saldırdılar. Böylece Anlaşık Devletlerin saldırıları kasıtlı olarak Rum çetelerince Türk köylerine oluyordu.[3] (Aydemir (1969), I/388; Dr. Selahi R.Sonyel - Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika (1973),I/39.)  Fakat aciz durumda olan dönemin Osmanlı yönetimi olayın bu gerçek yüzünü açıklayamıyor ve direnemiyordu. [4]( Baki Öz, Atatürk'ün Anadolu'ya Gönderiliş Olayının İçyüz, Can Yayınları, 2. Baskı, s. 31-32.)



Bölgede bulunan yabancı sermaye kuruluşları dahi Pontusçu Rumların art düşüncelerine katılıyor, Rum çetelerinin kötülüklerini  Türkler yapmış gibi yayıyorlardı. Amerikan Tobacco Company (Tütün ortaklığı)'nin 11.01.1919'da Samsun yöresinde Türk köylerinin silahlandırıldığını duyurarak bu karalama yarışına katılışı en bariz örneklerden biridir.[5]( Jaeschke, s. 103; Sarıhan (1982),I/91. Akt. Baki Öz, Age s. 32.)



Emperyalizmden gücünü alan Pontusçu Rumlar ayrı bir devlet olma gayreti içerisinde Türk köylerine saldırıyorlar yakıp yıkıyorlar ve eşkıyalık yapıyorlardı. Karadeniz Bölgesinde toplanan Rum ileri gelenleri 23.2.1919'da Rum Karadeniz Cumhuriyeti'ni kurma düşüncesiyle ve  Binyatoğlu, Kolossi, Theodis imzalarıyla bu isteklerini İstanbul'daki İngiliz Yüksek Komiserliği'ne bildirdiler. [6] (Akşin, s. 310; Sarıhan (1982),I/91.)  Osmanlı  devletinin çöküşü bu kesimlere ayrılma gücü veriyordu. [7] (23 Temmuzda Trabzon Rum Metropoliti Hrisantos, destek sağlayabilmek için Avrupa gezisine çıktı. Trabzon'a İngiliz askerleri gönderilmesini, İngilizler'in yönetiminde yerli jandarma birlikleri kurulmasını istiyordu. Parsi Barış Görüşmelerine Pontus Devleti için birer muhtıra sundu. 18 Ekimde Batum'da Pontus Cumhuriyeti ilan edildi. Avrupa'da yüz bulamayınca Hrisantos, uzlaşma önerdi.  Ötede bir takım Pontus öncüleri Barış görüşmelerine başvurup, Türk çetelerinin kıyımından söz ediyor, Avrupa'yı kendilerine acındırmaya çalışıyorlardı. Bir yandan da Sovyetlerle ilişki içerisine giriyor, yardımlarını sağlamaya çalışıyorlardı. Tarih boyunca Osmanlılarca bakımsızlaştırıldıklarını ileri sürüyor, Kafkasya'dan Sinop'a dek uzanan bölgede resmi dili Türkçe ve Rumca olan bağımsız bir Pontus Devleti tasarlıyorlardı.  Bu tasarıları onları bölgenin sürekli huzursuzluk kaynağı yapmıştı. Avrupa desteğini sağlama peşinde olan Pontusçular, Avrupa'da kurultaylar düzenliyorlardı. Amaç dünya kamuoyunu yanlarına çekmekti. Marsilya toplantısında 1.500.000 Ortodoks Pontuslu Rum'un korunması Anlaşık devletlerden istendi. Sonunda, bölgede "Türk kıyımının sonunun geldiği" savunuluyor, muhtıralar veriliyordu. Helenizm dostu ünlü İngiliz tarihçisi Arnold J. Toynbee dahi bu ileri sürülen istatistik ve sınırları "Hayal ürünü" olarak görüyordu. Bu aşırı istekler bölgede huzursuzluklara kaynaklık ettiğinden M. Kemal'in Anadolu'ya gönderilişine önemli ölçüde neden olmuştu. )
(23 Temmuzda Trabzon Rum Metropoliti Hrisantos, destek sağlayabilmek için Avrupa gezisine çıktı. Trabzon'a İngiliz askerleri gönderilmesini, İngilizler'in yönetiminde yerli jandarma birlikleri kurulmasını istiyordu. Parsi Barış Görüşmelerine Pontus Devleti için birer muhtıra sundu. 18 Ekimde Batum'da Pontus Cumhuriyeti ilan edildi. Avrupa'da yüz bulamayınca Hrisantos, uzlaşma önerdi.  Ötede bir takım Pontus öncüleri Barış görüşmelerine başvurup, Türk çetelerinin kıyımından söz ediyor, Avrupa'yı kendilerine acındırmaya çalışıyorlardı. Bir yandan da Sovyetlerle ilişki içerisine giriyor, yardımlarını sağlamaya çalışıyorlardı. Tarih boyunca Osmanlılarca bakımsızlaştırıldıklarını ileri sürüyor, Kafkasya'dan Sinop'a dek uzanan bölgede resmi dili Türkçe ve Rumca olan bağımsız bir Pontus Devleti tasarlıyorlardı.  Bu tasarıları onları bölgenin sürekli huzursuzluk kaynağı yapmıştı. Avrupa desteğini sağlama peşinde olan Pontusçular, Avrupa'da kurultaylar düzenliyorlardı. Amaç dünya kamuoyunu yanlarına çekmekti. Marsilya toplantısında 1.500.000 Ortodoks Pontuslu Rum'un korunması Anlaşık devletlerden istendi. Sonunda, bölgede "Türk kıyımının sonunun geldiği" savunuluyor, muhtıralar veriliyordu. Helenizm dostu ünlü İngiliz tarihçisi Arnold J. Toynbee dahi bu ileri sürülen istatistik ve sınırları "Hayal ürünü" olarak görüyordu. Bu aşırı istekler bölgede huzursuzluklara kaynaklık ettiğinden M. Kemal'in Anadolu'ya gönderilişine önemli ölçüde neden olmuştu.)


SAMSUN VE ÇEVRESİNDE YAŞANANLAR 1

Mondros Ateşkes Antlaşması, Osmanlı Devleti'nde sıkıntılı bir dönemin de başlangıcı oldu. Ateşkes hükümleri, işgalciler tarafından sık sık çiğnendiği gibi, uzun yıllar Türklerin egemenliğinde kalmış bulunan azınlıklar da işgalcilerden cesaret bularak kanunsuz eylemlerde bulunmaktan geri durmuyorlardı. Bu yüzden azınlıkların yaşadıkları bölgelerde sık sık Türklere yönelik saldırgan tutumların sergilendiği görülüyordu. Bu gelişmeler olurken İngilizler, Anadolu'nun bazı bölgelerinde Türklerin, Rum ve Ermenilere  yönelik saldırılarda bulundukları iddiasını yürütmekteydiler.

Aynı sıkıntı Samsun ve çevresinde bazı küçük bölgelerde yaşanmakta ancak yapay olarak oluşturulan bu sorunlar kamuoyuna ve müttefiklere büyütülerek yansıtılmaktaydı.


Samsun, strateji bakımından da büyük önem taşıyordu. Karadeniz'in güney kıyılarında, orta Anadolu'ya açılan en rahat kapı şüphesiz Samsun limanı idi. Kuzeyden Anadolu içerilerine sarkmak isteyenler için bu kapı elde bulundurulmalı veya en azından güvenliği sağlanmalıydı. Henüz ne yapacağı bilinmeyen Enver Paşanın, eğer Anadolu'ya geçmeye yeltenirse Samsun yolunu seçmesi ihtimali de İngilizlerce gözden uzak tutulamazdı. [8]( Sabahattin Selek, Age s. 206)

Osmanlı Harbiye nezaretinin 30 Kasım 1918 tarihli şifre telgrafına göre, "Anadolu Kuzey Kıyılarındaki Türk limanlarını ziyaret eden İngiliz ve Fransız harp gemileri, Samsun'da mütareke hükümlerinin henüz uygulanmamış olduğunu ve Hıristiyanları toptan öldürmek için Müslüman ahalinin silahlandırıldığını" bildirmeleri üzerine, İngiliz ve Fransız fevkalade komiserleri şikâyette bulunmuşlardır. Sinop'ta çıkan karışıklık dolayısıyla buraya da iki gemi gönderilmiştir. [9](9. ordunun 28 Aralık 1918 tarihli telgrafı, aynı kaynak.)  9. Ordu kumandanının kanaatince "İtilaf subayları Rum ahalinin sözlerine kapılmaktadırlar. Samsun'da ve Batum'da vapur bekleyen çok sayıda terhis erleri vardır.[10]( Tevfik Bıyıklıoğlu, Atatürk Anadolu'da 1919-1921, Kent Basımevi, Ekim 1981, s. 88-90.)  Ahalinin silahlandırılmış olduğu iddiası, Rum çeteleri tarafından şikâyetlerini daha serbest yapabilmek için uydurulmuş bir haberdir. Gizlice silahlandırılmış olan Rum eşkıyası itilaf donanmasının gelmesiyle taşkınlığa başlamışlardır. Musul ve Irak bölgelerinden gelerek Samsun'da toplanan Alman ve Avusturya askerleri de gitmek için gemi beklemektedirler. [11] (İstanbul'da kaydettiği Rumları, Trakya'ya, İzmir'e ve Karadeniz kıyılarına göndermektedir. Fener patrikhanesi merkez  komitesi de, bu cemiyete yardım etmektedir." Tevfik Bıyıklıoğlu, Age s. 90.)
( 9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa da hükümete yolladığı 22 Mayıs 1919 tarihli raporunda, samsun'a çıktığı günlerde bölgenin asayiş durumunu şu suretle tasvir etmektedir:
 "Umumi harp seferberliğinin başlarında Samsun livası içinde asker kaçaklarından ve Müslüman, ermeni ve rum unsurlarından bir takım çeteler adi hırsızlık ve katl yaparlardı. Rum ve Ermeni tehciri sırasında bu unsurlardan azılı çeteler siyasi bir mahiyet almış, Rus istilası başlayınca Ruslar tarafından teşvik ve denizden takviye edilmiş, fakat sık kovalama karşında tehlikeli bir hal almamıştı. Rus bozgunundan sonra mütarekeye kadar şakavet  devam etmiştir. Mütarekeden sona, Yunanlılık emeli güden bütün Rumlar her yerde şımardılar. Samsun havalisinde de Pontos hükümetini kurmak için birleştiler. Bütün rum çeteleri bu maksat uğrunda, siyasi bir şekil aldı. Son zamanlarda Samsun havalisindeki Rum nüfusunu arttırmak için Rusya'da ne adar Rum var ise buraya getirilmesine çalışılmıştır. Bugün, Samsun havalisinde 40 kadar Rum çetesi vardır. Buna karşılık Türk ahali, hükümet tarafından korunamadığından bazı Laz çetelerini Trabzon havalisinden getirterek mal ve namuslarını muhafaza zorunda kalmışlardır bu suretle 13 müslüman çetesi faaliyettedir. Hakiki durum budur. Samsun'da nüfus ekseriyeti Rumlardadır. Bunlar hükümete arşı soğukturlar. Fakat liva içinde ezici çoğunluk Türklerdedir". Yine Mustafa Keaml Paşanın 25 Haziran 1919 tarihli raporuna göre: "İstanbul'da, Galata'da, Minerva hanının üçüncü ve dördüncü katlarında, Rum muhacir komisyonu gibi aldatıcı bir ad altındaki Kordas yahut Etniki Eterya cemiyetinin bir şuebis de çalışmaktadır. Bu vaziyet Yunanistandan gönderilen çeteleri ve İstanbul'da kaydettiği Rumları, Trakya'ya, İzmir'e ve Karadeniz kıyılarına göndermektedir. Fener patrikhanesi merkez  komitesi de, bu cemiyete yardım etmektedir”.)

   İngilizler 9 Mart'ta Samsun'a 200 Asker, bir müfreze de Merzifon'a gönderdiler. Artık olaylar, biri birinin sebebi ve sonucu olarak akıp gidecekti. Nitekim Samsun'a İngiliz askerinin gelmesi ilk tepkisini çok çabuk gösterdi. 17/18 Mart gecesi oradaki Türk birliklerinden makineli tüfek bölüğüne bağlı Hamdi adında bir teğmen askerlerini alarak dağa çıktı.

   Teğmen Hamdi olayı, gerçekten Türkiye'nin geleceği açısından dikkate değer bir hadisedir. Bu olay, milliyetçi, memleketçi Türk subay kadrosunun hazır olduğu bir davranışı ifade ediyordu. İttihatçı bir hareketin başlamasından zaten kuşkulu bulunan İngilizler ve hükümet bu küçük olaydan dolayı daha çok endişeye kapıldılar. Zamanın Genel Kurmay Başkanı Fevzi Paşa'nın aşağıdaki sözleri bu endişeyi belirtmektedir.


"Samsun’daki birliklerden bir makineli tüfek bölüğüne mensup Mülazim Hamdi Bey'in bir makineli tüfek ve bir miktar askerle dağa çıkarak Türk çetelere zahir olması işgal kuvvetleri kumandanını büsbütün şüpheye düşürmüştür. Erkânı Harbiyei Umumiye'ye memur olan İtilaf kuvvetlerinin irtibat zabitleri sık sık yanıma gelerek benden bu hususta tafsilat istiyorlardı." [12] (24 Aralık 1918'den 14 Mayıs 1919'a kadar Genel Kurmay Başkanı olan Fevzi Çakmak'ın, bu günlere ait hatıraları 1948 Mayıs ayında Akın gazetesinde yayınlanmıştır.)


   Nihayet, İngilizlerin tahrikiyle Türk makamlarının dikkati de Samsun bölgesine çevrilmiş oluyordu.

 Bölgedeki asayişsizlik ve Türk halkın Rumlara karşı silahlandırıldığı hakkında İngiliz Yüksek Komiserliğinin ve Karadeniz Ordusu Başkumandanlığının bitip tükenmeyen ve son günlerde artan şikayetlerini önlemek gerekiyordu.

  Bunun için tek çıkar yol, olağanüstü yetkilerle, muktedir ve güvenilir bir kumandanı Samsun'a göndermekti. [13]( Sabahattin Selek, Age s. 206)

  Bu sıralarda Türk Genelkurmayı, muhtemel tehlikelere karşı orduyu hazır hale getirmek için plân hazırlamakta ve bu maksatla Ordu Müfettişlikleri kurulmasını düşünmekte idi.

   Kaldırılan Ordu Kumandanlıklarının yerini dolduracak olan bu Müfettişlikler, normal olarak talim ve terbiye ile uğraşmaktan başka, ötede beride dağınık bulunan silah ve cephaneyi depolarda toplayacak ve bölgelerinde asayiş ve inzibat sağlayacaklardı.

   İngiliz Kumandanlığı Kurmayı ile bu hususta anlaşmaya varılmıştı.[14] (Fevzi Paşa Akın Gazetesinde çıkan ve yukarıda sözü edilen hatıralarında bu hususa işaret etmektedir. Üç ordu Müfettişliğinin kurulması, M. Kemal Paşanın 9. ordu Kıtaatı Müfettişliğine tayininden sonra ve İngilizlerin bu tayinden kuşkulanması üzerine hemen tahakkuk ettirilmiştir.) 

    O halde Samsun'a gönderilecek kumandan bir ordu müfettişi olabilirdi. Hükümetin, İngiliz şikayetlerini önleme çabası ile Genel Kurmayın Ordu Müfettişlikleri kurma yolundaki çalışmaları böylece, şekil ve zaman bakımından birbirine uygun düşmüştü.

  Mustafa Kemal'e verilen görev Necip Fazıl'ın, Abdurrahman Dilipak'ın, Semiha Ayverdi'nin, Kadir Mısırlıoğlu'nun Vehbi Vakkasoğlu'nun, Mevlanazade Rıfat'ın dediği gibi Milli Mücadeleyi başlatması için değil, O'nun katkılarıyla Anadolu da Saltanatı ve İstanbul Hükümetini İngilizlere karşı zor duruma sokacak bir kargaşanın veya milli bir faaliyetin başlamasına engel olmaktı.

   Mustafa Kemâl'in Anadolu'ya atına atlayıp dağları aşarak değil de, 9.Ordu Müfettişi olarak gidişinin hikayesi Samsun ve çevresinde meydana gelen olaylar sonucunda akla gelmiş bir çözümdür.

   Ancak bu çözümde Mustafa Kemal adının ortaya atılmasının sebebi Ali Fuat Cebesoy, İsmail Fazıl Paşa, Mehmet Ali Bey'dir.  Mustafa Kemal'in kendi çabaları da dikkate değer.



[1] Selek s. 205.
[2] Tansel, I/96; M. Goloğlu - Erzurum Kongresi (1966), s.10.
[3] Aydemir (1969), I/388; Dr. Selahi R.Sonyel - Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika (1973),I/39.
[4] Baki Öz, Atatürk'ün Anadolu'ya Gönderiliş Olayının İçyüz, Can Yayınları, 2. Baskı, s. 31-32.
[5] Jaeschke, s. 103; Sarıhan (1982),I/91. Akt. Baki Öz, Age s. 32.
[6] Akşin, s. 310; Sarıhan (1982),I/91.
[7]  23 Temmuzda Trabzon Rum Metropoliti Hrisantos, destek sağlayabilmek için Avrupa gezisine çıktı. Trabzon'a İngiliz askerleri gönderilmesini, İngilizler'in yönetiminde yerli jandarma birlikleri kurulmasını istiyordu. Parsi Barış Görüşmelerine Pontus Devleti için birer muhtıra sundu. 18 Ekimde Batum'da Pontus Cumhuriyeti ilan edildi. Avrupa'da yüz bulamayınca Hrisantos, uzlaşma önerdi.  Ötede bir takım Pontus öncüleri Barış görüşmelerine başvurup, Türk çetelerinin kıyımından söz ediyor, Avrupa'yı kendilerine acındırmaya çalışıyorlardı. Bir yandan da Sovyetlerle ilişki içerisine giriyor, yardımlarını sağlamaya çalışıyorlardı. Tarih boyunca Osmanlılarca bakımsızlaştırıldıklarını ileri sürüyor, Kafkasya'dan Sinop'a dek uzanan bölgede resmi dili Türkçe ve Rumca olan bağımsız bir Pontus Devleti tasarlıyorlardı.  Bu tasarıları onları bölgenin sürekli huzursuzluk kaynağı yapmıştı. Avrupa desteğini sağlama peşinde olan Pontusçular, Avrupa'da kurultaylar düzenliyorlardı. Amaç dünya kamuoyunu yanlarına çekmekti. Marsilya toplantısında 1.500.000 Ortodoks Pontuslu Rum'un korunması Anlaşık devletlerden istendi. Sonunda, bölgede "Türk kıyımının sonunun geldiği" savunuluyor, muhtıralar veriliyordu. Helenizm dostu ünlü İngiliz tarihçisi Arnold J. Toynbee dahi bu ileri sürülen istatistik ve sınırları "Hayal ürünü" olarak görüyordu. Bu aşırı istekler bölgede huzursuzluklara kaynaklık ettiğinden M. Kemal'in Anadolu'ya gönderilişine önemli ölçüde neden olmuştu.
[8] Sabahattin Selek, Age s. 206
[9] 9. ordunun 28 Aralık 1918 tarihli telgrafı, aynı kaynak.
[10] Tevfik Bıyıklıoğlu, Atatürk Anadolu'da 1919-1921, Kent Basımevi, Ekim 1981, s. 88-90.
İstanbul'da kaydettiği Rumları, Trakya'ya, İzmir'e ve Karadeniz kıyılarına göndermektedir. Fener patrikhanesi merkez  komitesi de, bu cemiyete yardım etmektedir." Tevfik Bıyıklıoğlu, Age s. 90.
[12] 24 Aralık 1918'den 14 Mayıs 1919'a kadar Genel Kurmay Başkanı olan Fevzi Çakmak'ın, bu günlere ait hatıraları 1948 Mayıs ayında Akın gazetesinde yayınlanmıştır.
[13]  Sabahattin Selek, Age s. 206
[14] Fevzi Paşa Akın Gazetesinde çıkan ve yukarıda sözü edilen hatıralarında bu hususa işaret etmektedir. Üç ordu Müfettişliğinin kurulması, M. Kemal Paşanın 9. ordu Kıtaatı Müfettişliğine tayininden sonra ve İngilizlerin bu tayinden kuşkulanması üzerine hemen tahakkuk ettirilmiştir.

Etiketler:

SHARE:

Twitter Facebook Google Pinterest

COMMENTS

BLOGGER
Yorum Gönder
DISQUS
Ad

12 Hayvanlı Türk Takvimi,13,1914-1918 Birinci Dünya Savaşı,1,3 Mayıs Türkçülük Günü,6,Abdaliye Devleti,1,Adile Ayda,1,Adilşahlar,1,afganistan özbekleri,8,Ahıska Türkleri,2,Ahlatşahlar (Ermenşahlar,2,Ahmet Cevdet Paşa,2,Ahmet Gürses,2,Ahmet Şafak,2,Akhunlar (Eftalitler),2,Akılcı Seçim Taktikleri,1,Akkoyunlular,2,Alâiye Beyliği,1,Alev Alatlı,6,Ali Suavi,1,Alparslan Türkeş,4,Altay Dergi,12,altın elbiseli adam,4,Altın Orda Devleti,1,Anau Uygarlığı,2,Araz Elsəs,1,Arsaklılar Devleti,1,Artuklular,3,Astrahan Hanlığı,2,Atabetü’l-Hakayık,1,Atatürk,34,Atatürkün Samsuna Çıkışı ve Vahidettin Taner Ünal Araştırmaları,27,Attila,5,Avarlar,9,Avrupa Hun Devleti,9,Aydınoğulları,1,Azerbaycan,53,Babür İmparatorluğu,2,Bakü Hanlığı,1,Balkarlar,5,Banu Avar,5,Başkurtistan,33,Behmenîler,1,Berendi Türkleri,1,Beridşahlar,1,Bəxtiyar Vahabzadə,1,Bilge Kağan,5,Buhara Hanlığı,1,Bulgarlar,7,Büyük Selçuklu Devleti,7,Büyük Timur İmparatorluğu,5,Candaroğulları (İsfendiyaroğulları),1,Celal Sengör,1,Celayirliler,1,Cengiz Özakıncı,3,Çanakkale Savaşı,2,çevrimiçi kindle mobi epub pdf oku,633,Çevrimiçi Saadettin Gömeç Makalesi Oku,41,Çevrimiçi Ziya Gökalp oku - internetten Ziya Gökalp oku - online Ziya Gökalp oku,38,Çobanoğulları Beyliği,1,Çu Devleti,1,Çuvaşistan,13,Dağıstan,4,Danişmendliler (Danişmendoğulları),3,Dede korkut,8,Delhi Türk Sultanlığı,2,Derbent Azerileri,1,Dımaşk Atabegliği,1,Dilmaçoğulları Beyliği,1,Divanü Lugati't Türk,9,Doğu Türkistan,20,Dulkadiroğulları Beyliği,1,Ebulfez Elçibey,6,Emir Timur,5,Enver Paşa,2,Erbil Atabegliği,1,Eretna Beyliği,1,Ermeni Soykırımı Yalanları,2,Eşrefoğulları,1,Etice-Hurrice,3,Eyyübiler,2,F. M. Dostoyevski MEB klasik Çevrimiçi Oku,25,Fuzuli,3,Gagavuzya,10,Ganira Pashayeva,1,Gayaz İshaki,1,Gazali,1,Gazneliler,2,Gence Hanedanlığı,1,Germiyanoğulları,2,Gök Bilge Hüseyin Nihal Atsız,62,Göktürkler,32,Güncel,34,Güneş Dil Teorisi,1,haber,7,habertürk,7,Hakasya,11,Halil İnalcık,2,Hamidoğulları,1,Harezmşahlar,1,Haydarâbad Nizamlığı,1,Hazar İmparatorluğu (Hazarlar),6,Hive Hanlığı,1,Hoca Ahmet Yesevi,1,Hokand Hanlığı,1,Hulkar Abdullaeva,20,Hulki Cevizoğlu,1,Hun İmparatorluğu,15,Irak Selçukluları,3,İbn Bibi,1,İhşidoğulları Beyliği (İhşidîler),1,İlber Ortaylı,2,İldenizliler,1,illüstrasyonlu Türkçü - Pantürkist Video Ali Can Meydan Yapımları,4,İnaloğulları Beyliği,1,İnançoğulları (Lâdik Beyliği),1,internetten kitap oku,624,iskitler,20,İsmail Gaspıralı,3,izleti,277,İzmir (İzmiroğulları,1,İzmiroğlu) Beyliği,1,Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti,1,Kanglı/Kanklı Türkleri,1,Karaçay,14,Karahanlılar Devleti,6,Karakalpakistan,2,Karakoyunlu,1,Karamanoğulları (Karamanoğlu),1,Karasioğulları,2,Karay Türkleri,2,Karluklar,2,Kasım Hanlığı,1,Kaşgar Turfan Hanlığı,3,Kaşgarlı Mahmut,6,Kaşkay Türkleri,3,Kazakeli,44,Kazan Hanlığı,1,Kazım Karabekir Paşa,3,Kemal Ermetin,1,Kerkük Türkleri,1,Kırgızlar,27,Kırım Özerk,9,Kimekler (Kimek Devleti),4,Kirman Selçukluları,1,kitab o'qı,60,kitap oku,624,kitep oxu,60,kitop oka,60,Kuman Kıpçak Türkleri,12,Kumuklar,3,Kuşanlar,2,Kutadgu Bilig,7,Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti,1,Ludîler,1,Macarlar ve Türkler,9,Mahmut Esat Bozkurt,2,Massagetler - Tomris,5,Mehmet Kaplan,1,Memlükler (Memlûk Devleti),4,Mengücekler,1,Mengücekoğulları),1,Mengücükler (Mengücükoğulları,1,Menteşe),1,Menteşeoğulları (Menteşeoğlu,1,Milli Mücadele национальная борьба в Турцию national struggle for Turkey,14,Moğol İmparatorluğu,15,Muhammed Emin Resulzade,4,Murat Bardakçı,3,Mustafa Şokay,1,Mustafa Yıldızdoğan,1,Nahçıvan,2,Nejdet Sançar,3,Nesimi,1,Nihat Genç,1,Nogay Hanlığı,5,Nursultan Äbişulı Nazarbayev,2,Oğuz Boyları Damgaları-Tamgaları,29,Oğuz Kağan,13,Oğuz-Yabgu Devleti,6,online çevrimiçi internetten osmanlıca oku,449,online kitap oku,624,online turkish book read,624,orhun_orkun_kadim_türk_dili,45,Osmanlı İmparatorluğu,18,osmanlıca kitap oku,449,ottoman books read,449,ottoman history book,449,Ön Türkler,320,Özbek Eli,20,Peçenek Türkleri,3,Pervaneoğulları Beyliği,1,Prof Dr Kazım Mirşan,49,Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu,4,proto turks,312,Ramazanoğulları,1,Reha Oğuz Türkkan,3,Rıza Nur,4,Sabarlar ( Sabar Devleti),2,Sâcoğulları (Sâcîler),1,Safevî Devleti (Safevîler),4,Safeviler,7,Saha Türkleri,13,Sâhibatâoğulları (Sahib Ataoğulları),1,Saka Türkleri,11,Salgurlular,1,Saltuklu Beyliği (Saltuklular,2,Saltukoğulları),1,Saruhanoğulları,1,Sayan Altay Türkleri,17,Sekel Yazısı,5,Selaattin Eyyübi,1,Selçuklu Kartalı Afşin Bey,1,senseizm,77,Serdengeçti Dergisi Çevrimiçi Oku 1950,24,Sibir Hanlığı,2,Sökmenliler),1,Suriye Selçukluları,1,Sümerliler,21,Şəhriyar,2,Tabgaçlar (Tabgaç Devleti),2,Taner Ünal ile Tarih ve Siyaset Yazıları,111,Taner-Ünal-e-kitap-pdf-makaleler-tarih-oku-okuttur-epub-ebook-read-Bilig-Bitig,68,Tataristan,24,Tekeoğulları,1,Tengri Tanrı Allah,4,Tolunoğulları Beyliği,3,Tuğluklular,1,Turan ensemble,6,Turan Yazgan,1,turan_halklari_turanic_people_hajra_turan-turkestan-turks,72,Turania People - Grand Asian Turkestan - Turkish Public - Азия Туран Туркестан,2,turcarum imperatore,311,Turkic Republics and Communities Türk Dünyası Bağlantı Zincirleri,11,turkish bookcase,60,Turkish stamps,312,Tuva Türkleri,7,Türgişler (Türgiş Devleti),1,Türk Asya,150,Türk Bahar Bayramı Nevruz,2,Türk Belgesel,56,Türk Denizliği Piri Reis,2,Türk Dili,142,Türk Din Anlayışı,54,Türk Dünyası Derlemeler,11,Türk Film,5,Türk Kültür ve Sanatı,192,Türk Ocakları,2,Türk Okçuluğu,2,Türk Sergiler,28,Türk Türkmen mitolojisi karakterleri - Turkish mythology characters - Турецкие символов мифология,41,Türk ve Türkiye Tarihi,213,Türk_mitolojisi-Turkish_mythology-Турецкий_мифология,43,Türkçe Tarih Dergisi,3,Türkçü Dergi,1,Türkiye,68,Türkiye Selçuklu Devleti,3,Türklerde Bilim,18,Türkmenler,24,Uğur Mumcu,2,ultra-türkler,2,Urum Türkleri,2,Uygurlar,33,Yakutistan,16,Yaşar Kalafat,1,Yazarlar,3,Yusuf Akçura,4,Zeki Velidi,6,Zengîler,2,Ziya Gökalp,5,кiтап oxu,60,кiтапхана oqı,60,мәдениет,60,мәлiмет,60,мәлiмет ұсыну,60,Тюрки России,12,
ltr
item
Türk Asya - Asian Turkish, Тюрки России: Atatürk'ün Samsun'a Çıkışı 02 - Atatürk Samsun'a Neden Gönderildi ?
Atatürk'ün Samsun'a Çıkışı 02 - Atatürk Samsun'a Neden Gönderildi ?
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhv7aReVOqqNnk3PHuBmDF96s3wCydki5ZFICAtl4awDGwAgnSkm3sU8f3nCg4mx8oOSAtwTNnTSh0fDTo5wxOWhDN6DrNMHKl9OY8kLWwFnp_Ouup2JxSvamAW_GE4tLwWWWdwrDgUoHa2/s1600/yunanlarla+i%C5%9Fbirli%C4%9Fi+yapan+rum+%C3%A7etelerden+bir+tanesi.png
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhv7aReVOqqNnk3PHuBmDF96s3wCydki5ZFICAtl4awDGwAgnSkm3sU8f3nCg4mx8oOSAtwTNnTSh0fDTo5wxOWhDN6DrNMHKl9OY8kLWwFnp_Ouup2JxSvamAW_GE4tLwWWWdwrDgUoHa2/s72-c/yunanlarla+i%C5%9Fbirli%C4%9Fi+yapan+rum+%C3%A7etelerden+bir+tanesi.png
Türk Asya - Asian Turkish, Тюрки России
https://turkasya.blogspot.com/2014/06/ataturkun-samsuna-cks-02-ataturk.html
https://turkasya.blogspot.com/
https://turkasya.blogspot.com/
https://turkasya.blogspot.com/2014/06/ataturkun-samsuna-cks-02-ataturk.html
true
8698665457039130098
UTF-8
Tüm Konular Yüklendi Hiç Konu Bulunamadı Hepsini Göster Dahası.. Cevapla Cevap Verme Sil By Anasayfa Sayfalar Konular View All Size Önerdiğimiz ETiket Arşiv Arama Yap Tüm Konular İsteğinizle herhangi bir gönderi eşleşmesi bulunamadı Anasayfaya Dön Pazar Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec just now 1 minute ago $$1$$ minutes ago 1 hour ago $$1$$ hours ago Yesterday $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago Followers Follow THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy Table of Content