Türk İnançları Taner Ünal

Türkler Anadolu’da Türkler Anadolu'ya geldiklerinde Ne Alevi nede sünni idi. Halen Orta Asya inancını sürdüren Oğuz boyları dahi ...

Türkler Anadolu’da

Türkler Anadolu'ya geldiklerinde Ne Alevi nede sünni idi. Halen Orta Asya inancını sürdüren Oğuz boyları dahi bulunmaktaydı.

Orta Asya gibi çok geniş bir alanda çok değişik siyasal ve sosyo-ekonomik şartlarda yaşayan muhtelif Türk zümrelerinin İslâm’dan önce kabul ettikleri dinler Fuad Köprülü ve V.V. Barthold ile Jean-Paul Roux tarafından çok iyi incelenmiştir.

Türk İnancı

İslâm’ın ilk yüzyıllarda Türkler arasında kazandığı tarz ve yorumların bu günkü algılanış biçimleri ile alakası yoktur.

Türkler tek tanrılı bir inanca sahiptir ve bu inanç sistemi Türk Milletinin hücrelerine kadar işlemiştirBu sebeple İslam anlayışı farklıdır.

2. “Tanrı” anlamını veren "Tengri" sözcüğü Oğuz Kağan Destanı'nda ve Orhun Abidelerindeki metinlerde sadece teklik olarak kullanılmıştır.

Eski metinlerin hiçbir yerinde “tanrılar” anlamında bir kelime yoktur. Bu Türklerin tek tanrılı bir dine inandıklarına işaret etmektedir.

Eski metinlerin hiçbir yerinde iptida“ inançlardan, töslerden veya putlardan bahsedilmediği gibi,Tengri sözcüğü Yüce veya Tanrı anlamındadır.

“Türk, Oğuz beyleri, milleti, işitin: Üstte gök basmasa, altta yer delinmese, Türk milleti, ilini töreni kim bozabilecektir ?”

ifadesi önemlidir.

Tengri kelimesi bu cümlelerde yaratıcı değil, bilˆkis gök (sema) anlamında kullanılarak yaratılan (kılınan) özelliği göstermiştir

Oğuz Kağan Destanı'nda görülen kök tengri “yüce Tanrı” ifadesinin değiştirilerek Gök Tanrı şeklinde kalıplaşmış olması ihtimali kuvvetlidir.

Ayrıca “Gök Türk, Gök Oğuz” gibi ifadelerin de ses özelliğiyle, bu kalıplaşmada rol oynadığı düşünülebilir.

Türklerin İslamiyet'ten önceki dini inançları hakkında, bugünkü inanç, gelenek göreneklerle ilgili yorumlara bakarak hüküm vermek yanlıştır.

Konunun Derinliği

Bu konuda çok sayıda bilim adamı çok sayıda kitap yazmıştır. Ancak hiç birisinde derinlik ve gerçeklik göremedik.

Gök Tengri dönemine ait inanç sistemi hakkında en doğru bilgileri yine o dönemlerde Türkler tarafından yazılan eserlerden alabiliriz.

Ancak bu eserleri bir bütün olarak ele almak, kelime kelime incelemek ve ifadelerdeki manalara çok iyi nüfuz etmek gerekir.

Aksi taktirde yapılan iş metinlerin gramer olarak günümüz Türkçesine aktarılmasından öteye gitmez.

Bu durumda kendi mazimizle ilgili böyle önemli konularda yabancıların ileri sürdükleri senaryolar bizler için mihenk taşı olmaya devam eder.

Değerli Arkadaşlarım Konuyu açıklayarak gidelim ki bu kadar önemli bir konuda anlattıklarımızın bilimselliği olsun bu sebeple biraz sabır.

Tek Tanrı İnancı

Tek tanrı inancından, iman, ibadet, ahlak müesseseleriyle birlikte son din olan İslamiyet'i anlamamalıyız Öncesi de vardır

Eğer Tek tanrı inancı sadece İslamiyet Hristiyanlık ve Musevilikte vardır dersek İslaˆmiyet'in son din ve mükemmel din olma özelliği kalmaz.

Kitaber ve Yazıtlardaki Türk İnancı

Oğuz Kağan destanı ve Orhun Abideleri'ndeki metinlerde görülen Türklerdeki tek tanrı inanca göre Tanrı mutlak yaratıcıdır:

“Üze kök tengri asra yagız yir kılındukda ikin ara kişi oglı kılınmış.”

“Üste gök (renk) (veya yüce/yüksek) sema, altta yağız yer yaratıldığında, ikisi arasında insan oğlu yaratılmış.”

Gerek Oğuz Kağan Destanı'ndan ve gerekse Orhun Abidelerindeki metinlerde Allah inancının gerçekten mükemmel ifade edilişlerini görüyoruz:

Ay kaganum, senge çaşgu bolsungıl tüzün, ay kaganum senge; türlük bolsungıl tüzün: negü kök tengri birdi tüşümde kiltürsün; tala turur yirni urugungga birtürsün.

"Ey kağanım, senin ömrün hoş olsun, .....Yüce Tanrı düşümde verdiğini hakikate çıkarsın Tanrı bütün dünyayı senin uruğuna bağışlasın.”

 Tanrı sana yer vermek lûtfunda bulunmuş; ben sana başımı ve devletimi veriyorum; sana vergi veririm ve dostluktan çıkmam. dedi.”

Burada gördüğümüz bütün metinlerde Yerin, göğün ve evrenin yaratıcısı tek bir Tanrı bulunmakta dualar dilekler o Yüce Tanrıya ait olmaktadır.

Mesela

 "Tengri küç birtük üçün kangım kagan süsi böri teg ermiş, yagısı koyn teg ermiş" 

ifadesinde:

“Tanrı kuvvet verdiği için babam kağanın askeri kurt gibi imiş, düşmanı koyun gibi imiş.”

denilmekte Yüce ve tek Tanrı'dan bahsedilmektedir.

"Tengri yarlıkaduk üçün illigig ilsiretmiş, kaganlıgıg kagansıratmış, yagıg baz kılmış, tizligig sökürmiş, başlıgıg yükündürmiş" 

 ifadesinde:

“Tanrı lütfettiği için illiyi ilsizletmiş, kağanlıyı kağansızlatmış, düşmanı tâbi kılmış, dizliye diz çöktürmüş, başlıya baş eğdirmiş.”  

*-*

"Tengri yarlıkaduk üçün özüm olurtukuma tört bulungdakı budunug itdim, yaratdım i. kıldım"

 ifadesindeki Tanrı inancı bu günden farksızdır.

"TANRI BUYURDUĞU İÇİN KENDİM OTURDUĞUMDA DÖRT TARAFTAKİ MİLLETİ DÜZENE SOKTUM VE TERTİPLEDİM KILDIM" 

işte Türk inancı budur..

Süsi üç bing ermiş. Biz iki bing ertimiz. Süngüşdümüz. Tengri yarlıkadı, yanydımız.

Bu ifade yüksek bir inancın ve nezaketin ifadesidir.

ASKERİ ÜÇ BİN İMİŞ. BİZ İKİ BİN İDİK. SAVAŞTIK. TANRI LÛTFETTİ, DAĞITTIK.

Türkler İslamiyet öncesi işte böyle yüksek bir inanca malikti.

"Tengri yarlıkaduk üçün öküş tiyin korkmadımız, süngüşdümüz.
TANRI LÛTFETTİĞİ İÇİN, ÇOK DİYE KORKMADIK, SAVAŞTIK."

"İnim Kül Tigin kergek boldı. Özüm sakındım. Körür közüm körmez teg, bilir biligim bilmez teg boldı”

"Özüm sakındım. Öd tengri yaşar. Kişi oglı kop ölgeli törümiş. Ança sakındım. Közde yaş kelser tıda köngülte sıgıt kelser yanduru sakındım"

“Küçük kardeşim Kül Tigin vefat etti. Kendim düşünceye daldım. Görür gözüm görmez gibi, bilir aklım bilmez gibi oldu"

Kendim düşünceye daldım. Zamanı Tanrı yaşar. İnsanoğlu hep ölmek için türemiş. Öyle düşünceye daldım.

"Gözden yaş gelse mani olarak, gönülden ağlamak gelse geri çevirerek düşünceye daldım. Müthiş düşünceye daldım"

Değerli Arkadaşlarım, Bu ifadedeki

“Zamanı Tanrı yaşar. İnsanoğlu hep ölmek için türemiş” 

sözü Allah'ın Yüceliğini o kadar güzel anlatıyor.

Oğuz Kağan da çocuklarına vasiyetinde;

"Ay oğullar, köp men aşdum, uruşgular köp men kördüm; çıda bile ok köp atdum, aygır birle köp yürüdüm, düşmanlarını ıglagurdum, dostlarumnı men kültürdüm, kök tengrige men ötedim; senlerge bire men yurdum."

derken anlayış bu günden farklı değil.

Oğuz Kağan: 

"Ey oğullarım, ben çok aştım; çok vuruşmalar gördüm; çok kargı ve çok ok attım; atla çok yürüdüm; düşmanları ağlattım; dostlarımı güldürdüm. BEN YÜCE TANRI'YA (BORCUMU) ÖDEDİM. Şimdi yurdumu size veriyorum.” 

diyor. Bu deyiş çok önemlidir.

BURADA GÖRDÜĞÜMÜZ TANRI'YA ÖDENMESİ GEREKEN BORÇ TELˆAKKİSİ, İSLˆMİYET'TEN ÖNCEKİ TÜRKLERDE AHİRET İNANCI BULUNDUĞUNUN BİR İŞARETİDİR.

Türkler de sanki diğer milletler gibi puta tapan bir milletmiş gibi gösteriliyor bunların hepsi yanlıştır.

Türkler Yüksek kültürlü bir millettir bunda en önemli faktörlerden biriside Tek Tanrılı yüksek bir inanca sahip olmalarıdır.

Çoğu deyişleri incelediğinizde hayretler içerisinde kalıyorsunuz Acaba Türklerinde bir Peygamberi mi vardı diyorsunuz.

Kangım kagan uçdukda özüm sekiz yaşında kaltım

“Babam kağan uçtuğunda kendim sekiz yaşında kaldm" 

Bu deyiş Türklerin Cennet inancı ile ilgili.

Divanü Lügati't Türk'te “uçmak” ve “cennet” anlamları Divanı Hikmet'te, Dede Korkut'ta ve Yunus Emre'de birlikte kullanılmıştır.

Türk edebiyatına ait birçok eserde Uçmak “cennet” anlamında kullanılmıştır , bu tabirin bu gün bile kullanılması milli hafıza ile ilgilidir.

Uçmak kelimesinin Cennet anlamında kullanıldığı Orhun Abidelerinin yazıldığı dönemlerde, Türklerde ahiret inancı olduğunu göstermektedir.

Yer - Su

"Türk Tengrisi ıduk yiri subı ança itmiş erinç. Türk budun yok bolmazun tiyin budun bolçun tiyin kangım "İltiriş Kaganıg ögüm İlbilge Katunug tengri töpüsinde tutup yügerü kötürti erinç"

ifadesi de bu güne kadar öne sürülen tezleri çürütmektedir.

Yukarıda:

"TÜRK TANRISI, MUKADDES YERİ, SUYU ÖYLE TANZİM ETMİŞTİR. TÜRK MİLLETİ YOK OLMASIN DİYE, MİLLET OLSUN DİYE BABAM İLTİRİŞ KAĞANI, ANNEM İLBİLGE HATUNU, TANRI, TEPESİNDEN TUTUP YUKARI KALDIRMIŞTIR."

Görüldüğü gibi yer ve su kelimeleri ruh veya Tanrı ismi olarak kullanılmamştır. Bilˆakis her ikisininde yaratılmış olduğundan bahsedilmiştir.

Peki metinlerde yer ve su kelimelerine bu kadar önem verilmesinin sebebi nedir? Yer ve su insanın yaşayablmesi için vazgeçilmez iki unsurdur

Oğuzlar

Türkler gerek Oğuz Kağan döneminde ve gerekse Orhun Abideleri döneminde tek tanrıya, yüce Tanrı'ya inanıyorlardı.

Çocuklarına Gün, Ay, Yıldız; Gök, Dağ, Deniz isimlerini koyarak hedefini belirleyen, güneş bayrak, gök kurıkan diyen daha sonra da bu hedefi gerçekleştrmek üzere dünyayı fethe çıkan,Tanrı'ya karşı ödenmesi gereken borç telakki eden zihniyetten söz ediyoruz.

Bu zihniyet Avrupayı ezerek geçen Atilla'nın Çin seferinde ölen Timur'un,Bizans'ı alarak Roma'ya yürümeye hazırlanan Fatih'in zihniyetidir

Türk Tanrısı

Değerli Arkadaşlarım Madem konuya girdik bu konuda daha çok şeyler söyleriz anlatırız ancak bunları blogda yazıp anlatalım.

Gerek Anadolu'da gerekse Maveraünnehir Horasan Mezapotamya Suriye Irak Harzem Kaşgar Kafkaslar balkanlar Doğu Avrupa Güney Rusya 'da Türklerin kurduğu sayısız devlette asıl inanç sistemi her zaman Türk Tanrısı Kök Tengri "Yerin göğün yereticisi Yüce Allah' inancı hakimdir.

Türkler disiplinli bir hayat ve toplum düzenleri sebebiyle “Tek Tanrı” düşüncesine çok erken çağlarda erişmişlerdir.

Türkün başı gökteydi. Onun zihnini yoran ve kalbini dolduran tek şey, üzerini kaplayan sonsuz mavilikti.

Sonsuz göğün tek rengi ve tek kubbesi onun düşüncelerini birleştiren ve tek amaca yönelten önemli bir sebepti. Alemin bir yaratıcısı vardı.

Tek tanrılı dinler, ancak yüksek içtimai seviyeye erişmiş milletlerde görülmektedir. İnanç ve düşüncelerdeki birlik toplumda dirlik getirmiştir.

Bir Milletin yüksek kültür seviyesine ulaşmasında geçen süreçte Tek tanrı inancı insan düşüncesinin erişebileceği en son merhaledir.

Türkler, tarih sahnesine çıkmalarını müteakiben tefekkür ve inancın,varlıkların idamesinde hayat“i bir faktör olduğunun idrakinde olmuşlardır.

Hun imparatorlarına özellikle Mete'ye “ Kök Tengri'nin tahta çıkardığı Tanrı Kut'u Tanhu” denmiştir.

Kitabelerde bütün kainatı yaratan, bütün varlıkların üstünde bir güç olan bütün kainatın yaratıcısı ve sahibi tek bir Tanrı'dan bahsedilir.

Bu kitabeler'de Tanrılardan değil, sadece Tanrı'dan söz eder. Bu Tanrı Türk Tanrısı olarak belirlenir.

Türk Tanrı anlayışında kutsal evliliğe rastlanmaz. Türk Tanrısı, Asur, Babil, Yunan, Roma Tanrıları gibi Tanrıçalarla evlenmezler.

Gökte bir güneş olduğu gibi yerde de bir kağan olmalıydı Tanrı tarafından gönderilmiş Büyük Göktürklerin Kağanı” ifadesi bu inancı gösterir.

Eski Türklerde kurt saygı duyulmasına rağmen tapılmamıştır. Ayrıca kurdun totemizmle ilgisi olsaydı avlama yasağının olması gerekirdi.

Eski Türklerde su hava ağaç hayvan ve diğer totemist karakterlere bağlanan putperest bir dinin varlığını da kabul etmek hiç mümkün değildir.

Eski Türklerde mezarlara dikilen balballar, atalara saygıyı esas olan bir inançtan kaynaklanmaktadır.

Ayrıca eski Türk inancında puta tapıcılık olmadığı için putları, muhafaza ve tazim maksadı ile yapılan tapınak adeti de yoktur.

İbni Fadlan‟ın Oğuzlar arasında yaptığı müşahadelerinde Oğuzlar başlarını göğe kaldırarak: bir Tengri demektedirler, der.

İslamiyet‟te Tanrı anlayışı zamandan ve mekandan münezzeh olmasına rağmen bugün de Tanrı mekanının gök yüzüymüş gibi göğe bakmamız geçmişten günümüze kadar devam eden Milli hafızamızda yer alan inanç ve ibadet uygulamaları olarak hepimizce yaşanmaktadır.

Kültür Öğeleri

Değerli Arkadaşlarım Türklerin binlerce yıl öncesinden gelen Tek Tanrı inancı diğer bütün milletlere karşı daha yüksek bir kültür ögesidir.

Türklerin bir diğer üstünlüğü ise bütün toplumlara göre kıyas kabil etmeyecek derecede Yüksek bir ahlaka sahip bulunmalarıdır.

Türklerde yalancılık iftira hile ve akla gelebilecek tüm kötü haslet ve davranışlar kesinlikle bulunmazdı.

Türklerde Kadın saygı görür evin temel diğeri olarak kabul edilir Erkek kadınına danışmadan karar veremezdi.

Taner Ünal Makaleleri

TanerUnal.com Anasayfası

Türk Asya

Senseizm

Türk Mitolojisi
Türk Elleri ve Tarihi

Eski Türklerde Bilim

Türkçe Araştırmaları

Türk Kültür ve Sanatı

Fikirler - Fikir İnsanları

Türk Orhun Dili - Yazıtları

Oğuz Boyları Araştırma Dizini

Ön Türkler (Proto-Turks) Araştırmaları

Türk Dünyası'ndan Seyirlikler ve Görüntüler

Altyazılı Türkistan Müzikleri ve İzletiler Sayfası