Lozan Konferansının açılış töreni, 20 Kasım 1922 de İsviçre Devlet başkanının bir nutku ile başlamıştır. Bundan sonra İngiliz Baş Delegesi...
Lozan
Konferansının açılış töreni, 20 Kasım 1922 de İsviçre Devlet başkanının
bir nutku ile başlamıştır. Bundan sonra İngiliz Baş Delegesi bu
toplantının konuları hakkında açıklamalı konuşma yapmıştır. Bu açılış
programında Türkiye’ye yer verilmemesine
karşı Baş Delege İsmet İnönü kürsüye gelmiş ve birinci derecede Türk
devletinin bağımsızlık ve egemenlik davasına verdiği önemi belirterek
özgürlük için haklarımızın tanıtılacağını kesin bir üslupla ifade
etmiştir. Bu jest daha ilk günde Konferans heyetleri üzerinde büyük etki
yapmıştır.
21 Kasım 1922’de toplanan genel oturumda üç komisyon seçilmiştir.
Çalışmalar başladığı zaman İtilaf devletlerine, hiç bir suretle kabul edemeyeceğimiz teklifler ileri sürülmüştür.
Bu konferansın tutanakları büyük ciltler halinde yayınlanmıştır. Müzakerelerin ne kadar çetin olduğu bu kitaplarda çok iyi görülmektedir. Uzun sürmesinin nedenleri ise, Türk Hükümetinin belirli prensiplere göre karar alması ve bunları elde etmek için uğraşılmasıdır. Ankara’dan hareketinden önce M. K. Atatürk’ün Heyete verdiği direktifte her konu belirtilmiş ve bunlar elde edilmediği takdirde, müzakerelerin kesilmesi dahi göze alınmıştır.
Konferans’ın birinci devresinde bütün konularda karşı taraf daima geniş isteklerde bulunmuş ve tartışmalara neden olmuştur.
İtilaf devletleri bazı meselelerde öyle istekler ileri sürmüşlerdir ki, bunların Türk heyeti tarafından kabul edilmesine imkan yoktu. Örneğin, Tazminat meselesinde şu teklifte bulunuyorlardı: 1918’den sonra İngiliz, Fransız ve İtalyanların Türkiye’yi işgal etmiş olan kuvvetlerinin masraflarını istiyorlardı. Bunların elli milyon altın lirayı aşmış olduğunu, fakat otuz milyon lira altın ile yetineceklerini bildirmişlerdir. Pek tabii bunların hiçbiri kabul edilmemiştir. Konferans müzakerelerinin kesilmesi sebeplerine gelince bunun başında adli ve ekonomik kapitülasyonlar meselesi geliyordu. Savaş tazminatı, Osmanlı borçlarının taksimi ve ödeme şekilleri, eski imtiyazların tanınması gibi meselelerden dolayı ihlal edilmeyecek bir durum meydana gelmiştir.
Diğer şartlar da şunlardır:
1- Kapitülâsyonlar,
2- Eski Osmanlı İmparatorluğunun yaptığı borçları ödeme tarzı,
3- İmtiyazlar,
4- Yunanlıların batı Anadolu ile doğu Trakya’da yaptıkları tahribata karşı harp tazminatı,
5- İstanbul ve Boğazların tahliyesi,
6- Irak’la sınır tespiti.
Burada görüldüğü gibi devletlerin yeni Türkiye devletinde devam ettirmek istedikleri, ekonomik istifadelerdir.
İşte bunların Türkiye tarafından kabul edilmemesi üzerine Konferans dağılmış ve Türk heyeti de Ankara’ya dönmüştür
21 Kasım 1922’de toplanan genel oturumda üç komisyon seçilmiştir.
Çalışmalar başladığı zaman İtilaf devletlerine, hiç bir suretle kabul edemeyeceğimiz teklifler ileri sürülmüştür.
Bu konferansın tutanakları büyük ciltler halinde yayınlanmıştır. Müzakerelerin ne kadar çetin olduğu bu kitaplarda çok iyi görülmektedir. Uzun sürmesinin nedenleri ise, Türk Hükümetinin belirli prensiplere göre karar alması ve bunları elde etmek için uğraşılmasıdır. Ankara’dan hareketinden önce M. K. Atatürk’ün Heyete verdiği direktifte her konu belirtilmiş ve bunlar elde edilmediği takdirde, müzakerelerin kesilmesi dahi göze alınmıştır.
Konferans’ın birinci devresinde bütün konularda karşı taraf daima geniş isteklerde bulunmuş ve tartışmalara neden olmuştur.
İtilaf devletleri bazı meselelerde öyle istekler ileri sürmüşlerdir ki, bunların Türk heyeti tarafından kabul edilmesine imkan yoktu. Örneğin, Tazminat meselesinde şu teklifte bulunuyorlardı: 1918’den sonra İngiliz, Fransız ve İtalyanların Türkiye’yi işgal etmiş olan kuvvetlerinin masraflarını istiyorlardı. Bunların elli milyon altın lirayı aşmış olduğunu, fakat otuz milyon lira altın ile yetineceklerini bildirmişlerdir. Pek tabii bunların hiçbiri kabul edilmemiştir. Konferans müzakerelerinin kesilmesi sebeplerine gelince bunun başında adli ve ekonomik kapitülasyonlar meselesi geliyordu. Savaş tazminatı, Osmanlı borçlarının taksimi ve ödeme şekilleri, eski imtiyazların tanınması gibi meselelerden dolayı ihlal edilmeyecek bir durum meydana gelmiştir.
Diğer şartlar da şunlardır:
1- Kapitülâsyonlar,
2- Eski Osmanlı İmparatorluğunun yaptığı borçları ödeme tarzı,
3- İmtiyazlar,
4- Yunanlıların batı Anadolu ile doğu Trakya’da yaptıkları tahribata karşı harp tazminatı,
5- İstanbul ve Boğazların tahliyesi,
6- Irak’la sınır tespiti.
Burada görüldüğü gibi devletlerin yeni Türkiye devletinde devam ettirmek istedikleri, ekonomik istifadelerdir.
İşte bunların Türkiye tarafından kabul edilmemesi üzerine Konferans dağılmış ve Türk heyeti de Ankara’ya dönmüştür
COMMENTS